فهرست مطالب | صفحه |
مقدمه | 3 |
هدف و فلسفه حجاب | 6 |
حجاب از منظر بزرگان | 10 |
برگزاری همایش با محوریت حجاب و عفاف | 13 |
اجرای همایش جوان و گوهرعفاف | 16 |
نتیجهگیری | 18 |
ضمائم | 19 |
« یا ایهاالنبی قل لازواجک و بناتک و نساءالمومنین یدنین علیهن من جلابیبهن ذلک ادنی ان یعرفن فلا یوذین و کان الله غفورا رحیما» سوره احزاب / آیه 59
(ای پیامبر، به زنان و دخترانت و نیز به زنان مومنین بگو خود را بپوشانند تا شناخته نشوند و مورد اذیت قرار نگیرند. و خداوند بخشنده مهربان است.)
مقدمه :
واژههای «حجاب» و «عفت» در اصل معنای «منع و امتناع» مشترک اند. که بین منع و بازداری حجاب و عفت، تفاوت بین ظاهر و باطن است؛ یعنی منع و بازداری در حجاب به ظاهر انسان برمیگردد، ولی منع و بازداری در عفت، مربوط به باطن و درون آدمی است؛ چون عفت یک حالت درونی است، ولی با توجه به این که تأثیر ظاهر بر باطن و تأثیر باطن بر ظاهر، یکی از ویژگیهای عمومی انسان است؛ بنابراین، بین حجاب و پوشش ظاهری و عفت و بازداری باطنی انسان، تأثیر و تأثّر متقابل است؛ بدین ترتیب که هرچه حجاب و پوشش ظاهری بیشتر و بهتر باشد، این نوع حجاب در تقویت و پرورش روحیهی باطنی و درونی عفت، تأثیر بیشتری دارد؛ و بالعکس هر چه عفت درونی و باطنی بیشتر باشد باعث حجاب و پوشش ظاهری بهتر در مواجهه با نامحرم می گردد.
هدف و فلسفه حجاب
هدف اصلی تشریع احکام در اسلام، قرب به خداوند است که به وسیلهی تزکیهی نفس و تقوا به دست می آید:
إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاکُمْ (حجرات؛13)
بزرگوار و با افتخارترین شما نزد خدا با تقواترین شماست.
هُوَ الَّذِی بَعَثَ فِی الْأُمِّیِّینَ رَسُولاً مِنْهُمْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِهِ وَ یُزَکِّیهِمْ وَ یُعَلِّمُهُمُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَهَ وَ إِنْ کانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِی ضَلالٍ مُبِینٍ ( جمعه؛ 2)
اوست خدایی که میان عرب امّی (قومی که خواندن و نوشتن هم نمی دانستند) پیغمبری بزرگوار از همان قوم برانگیخت، تا بر آنان وحی خدا را تلاوت کند و آنها را (از لوث جهل و اخلاق زشت) پاک سازد و کتاب سماوی و حکمت الهی بیاموزد؛ با آن که پیش از این، همه در ورطهی جهالت و گمراهی بودند.
از قرآن کریم استفاده می شود که هدف از تشریع حکم الهی، وجوب حجاب اسلامی، دستیابی به تزکیهی نفس، طهارت، عفت و پاکدامنی است. آیاتی نظیر:
قُلْ لِلْمُؤْمِنِینَ یَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ وَ یَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذلِکَ أَزْکی لَهُمْ(نور؛30)
ای رسول ما مردان مؤمن را بگو تا چشم ها از نگاه ناروا بپوشند و فروج و اندامشان را محفوظ دارند، که این بر پاکیزگی جسم و جان ایشان اصلح است.
همانگونه كه در آیاتی كه ذكر شد مشخص است حجاب رفتاری، حجاب در گفتار،حجاب چشم از مظاهر مختلف حجاب به شمار می روند اما در اینجا مبنا و رویکرد این مبحث به حجاب پوشش به عنوان یکی از دغدغه های امروز جامعه، نه تنها کشور ما بلکه جهان اشاره می شود. دنیای امروز ما با معضلی به نام امنیت اجتماعی زنان و در مجموع خانواده مواجه است و حفظ حریم به عنوان یکی از آرزوهای دنیای مدرن و صنعتی امروز پس از گذران دوران از هم گسیختی خانواده به آن می اندیشد. اگر به پیشینه کشور عزیزمان ایران نگاهی گذرا بیاندازیم خواهیم دید پوشش از آغاز تمدن در این پهنه گسترده سرزمین بخشی از فرهنگ عظیمش را در بر داشته است. نوع پوشش در حکومت بزرگ هخامنشی نشانگر اهمیت ظاهر و حجاب در بیش از دو هزار و پانصد سال گذشته می باشد.با ظهور اسلام در سرزمین ایران حجاب و پوشش مناسب به باور دینی مردم تبدیل شد و بینشی جدید به پوشش در عموم مردم به وجود آورد. در گذر تاریخ اگر به درستی بنگریم حجاب و پوشش هیچ وقت دستخوش تغییر مبنایی نشد و همیشه غالب مردم به آن پایبند بودند. مسئله حجاب زن مسلمان به عنوان یك پوششمتعارف به عرف جامعه اسلامی در طول تاریخمسلمانان، همواره یك مسئله فقهی بوده است كهزنان مسلمان بدون توجه به قانون حاكمیت،پوشش خود را حفظ میكردند، اما استعمار باقیمانده از امپراطوری عثمانی در كشورهایاسلامی ایران و تركیه، با استبداد خشن از زنانمسلمان كشف حجاب كرد. رضاخان با دستمایه قرار دادن کشف حجاب به عنوان ایجاد عصر تجدد در کشور ایران به غیر از اینکه این مملکت را برای بیداری و پیروزی انقلابش آمادهتر سازد کاری از پیش نبرد و کشف حجاب خود عامل هوشیاری مردم شد تا زنان و مردان این سرزمین، از این بیشتر باورها و عقایدشان را از دست رفته نبینند و برای احقاق حق و بر مسند نشاندن حقیقت موجی خروشان شوند و سد اهریمن را بشکنند و پس از پیروزی انقلاب اسلامی بود كه کشور ظاهر و باطنی یک پارچه به خود گرفت.
یکی از راه های نفوذ و تسلط بر کشورهای اسلامی که توسط غرب بر آن تاکید می شود و به عنوان راهکار اصلی از آن یاد می کنند تهاجم به فرهنگ غنی اسلامی است و حجاب یکی از بارزترین آنهاست. آنها به خوبی متوجه جایگاه زنان و حجاب آنان در عفاف جوامع اسلامی شده اند که به هر صورت در صدد ضربه زدن به آن هستند تا بتوانند از طریق آن به اهداف خود دست پیدا کنند.
بر خلاف ادعای غرب، زن در اسلام از جایگاه والایی برخوردار است، اهمیت مقام زن را در جمله ای زیبا از امام خمینی می شود درک کرد: « از دامن زن مرد به معراج می رسد.»
با قدری تامل می توان به حقیقت این جمله دست یافت یقینا وقتی زنان جامعه ای خوب و باحیا باشند، مردان آن جامعه نیز از تربیتی صحیح و نیکو بهره مندخواهند بو د و تاثیر زنان بر زندگی مردان انکار ناپذیر است.
غربیان نیز به درستی این سخنان پی بردند و درصدد ضربه زدن به ما هستند، آنها فهمیده اند از مواردی که می توان با آن به حیا زنان آسیب وارد کرد حجاب آنان است.
حجاب از منظر بزرگان:
در این بخش به بررسی حجاب و جایگاه زن در بیان حضرت امام خمینی(قدسسره) ، مقام معظم رهبری(مدظلهالعالی) و شهید بزرگوار علامه مطهری(ره) می پردازیم.
حضرت امام خمینی(ره):
«و البته باید توجه داشته باشید كه حجابی كه اسلام قرار داده است، برای حفظ آن ارزشهای شماست. هرچه را كه خدا دستور فرموده است- چه برای زن و چه برای مرد- برای این است كه، آن ارزشهای واقعی كه اینها دارند و ممكن است به واسطه وسوسههای شیطانی یا دستهای فاسد استعمار و عمال استعمار پایمال میشدند اینها، این ارزشها زنده بشود.» ( صحیفه نور ج19 185)
سعادت و تباهی ملل و كشورها پیوندی عمیق و اصیلی با وجود زن دارد. زن می تواند مبدأ تمامی سعادتهای یك ملت باشد و به بركت وجودش ارزشهای والای انسانی و استقامت یك جامعه پی ریزی گردد
رهبر معظم انقلاب حضرت آیت الله خامنه ای(مدظله العالی):
«هیچ بحثی درباره پوشش زن نباید متاثر از هجوم تبلیغات غرب باشد . البته حجاب زن به چادر منحصر نمی شود; اما چادر بهترین نوع حجاب و نشانه ملی ماست و هیچ منافاتی با فعالیتهای زنان مسلمان در مسائل سیاسی اجتماعی و فرهنگی ندارد .» ( 4/10/70)
«امروز سرگرم شدن به زر و زیور برای زن انقلابی مسلمان ایرانی عیب است، امروز سر و سینه و دست را از زیور آلات پرکردن و زیور و آرایش و مد و لباس را بت خود قرار دادن برای زن انقلابی مسلمان ایرانی ننگ است . آن زنی که در پی این گونه چیزهاست، از ارزش پایینی برخوردار است . طلا برای زن ارزش آفرین نیست . بی اعتنایی به مدهای دام گونه ساخته و پرداخته دشمنان برای زن ارزش است .» (27/10/68)
علامه شهید مطهری(ره):
وظیفه پوشش كه اسلام برای زنان مقرر كرده استبدین معنی نیست كه از خانه بیرون نروند.زندانی كردن و حبس زن در اسلام مطرح نیست.در برخی از كشورهای قدیم مثل ایران قدیم و هند چنین چیزهایی وجود داشته است ولی در اسلام وجود ندارد.
پوشش زن در اسلام این است كه زن در معاشرت خود با مردان بدن خود را بپوشاند و به جلوهگری و خودنمایی نپردازد.آیات مربوطه همین معنی را ذكر میكند و فتوای فقها هم مؤید همین مطلب است و ما حدود این پوشش را با استفاده از قرآن و منابع سنت ذكر خواهیم كرد.در آیات مربوطه لغت «حجاب» به كار نرفته است.آیاتی كه در این باره هست، چه در سوره مباركه نور و چه در سوره مباركه احزاب، حدود پوشش و تماسهای زن و مرد را ذكر كرده استبدون آنكه كلمه «حجاب» را به كار برده باشد. آیهای كه در آن كلمه «حجاب» به كار رفته است مربوط استبه زنان پیغمبر اسلام. (مجموعه آثار جلد 19 صفحه 429)
برگزاری همایش با محوریت حجاب و عفاف:
طی بررسی هایی که در مطالب پیش از این به آن اشاره شد ، دانشگاه و دانشگاهیان به عنوان مرکز حضور جوانان و همچنین مرکز فکر و اندیشه و علم در کنار پویایی ؛ گذرگاه آینده جامعه و کشور محسوب می شوند. وجود چنین مجموعه ای در کنار هم مرکز ثقل هجوم آسیب های اخلاقی- معرفتی می باشد و چنین بستری همیشه برای دشمنان فراهم است تا با ضربه وارد کردن به ارزش ها و جدا کردن نسل جوان از سلامت جسمی و روحی ،آنان را در تنگنای گمراهی و ظلمت اسیر کنند.
دانشگاه صنعتی قم طی اولین حضوردر جلسه تبادل نظر در راستای همایش استانی با محوریت حجاب و عفاف اردیبهشت ماه در دفتر نهاد نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه قم حضور یافت و برگزاری همایشی با عنوان حجاب و عفاف را در دستور کار خود قرار داد.
همچنین با هماهنگیهای صورت گرفته در دانشگاه صنعتی قم ، برگزاری این همایش به معاونت دانشجویی و فرهنگی دانشگاه واگذار شد.
به پیشنهاد معاونت دانشجویی و فرهنگی و به دلیل مشارکت هر چه بیشتر دانشجویان در زمینه های فرهنگی و ارتباط مستقیم محور همایش با دانشجویان از تشکل های دانشجویی جهت همکاری در برگزاری همایش دعوت به عمل آمد . در این زمینه کانون فرهنگی نواندیش و بسیج دانشجویی دانشگاه جهت همکاری برگزیده شدند.
پنجشنبه 9 اردیبهشتماه با حضور معاونت دانشجویی و فرهنگی، مدیر فرهنگی و نماینده بخش تشکل های دانشجویی سرفصل های همایش، نام همایش، چگونگی برنامه ریزی مشخص شد. همچنین کمیته های اجرایی ( هماهنگی، تداركات، اجرا، پخش نرمافزار، طراحی و اجرای دكور، بولتن و ویژهنامه، اطلاعرسانی) به دانشجویان واگذار شد و دانشجویان ضمن هماهنگی با معاونت دانشجویی و فرهنگی پیشنهادات خود را در نحوه اجرای برنامه ارائه دادند.
به همین منظور ستادی متشکل از چندین کمیته تشکیل گردید به شرح ذیل
دبیرهمایش :معاونت دانشجویی وفرهنگی
.کمیته فنی : اقای طباطبایی
.کمیته اجرایی:دانشجویان کانون فرهنگی نواندیش
6. کمیته تبلیغات واطلاع رسانی دانشجویان بسیج
با بررسی نامهای پیشنهادی ، عنوان همایش« جوان و گوهر عفاف» توسط معاونت دانشجویی و فرهنگی دانشگاه انتخاب شد.
تبلیغات و اطلاعرسانی در تاریخ 10 اردیبهشتماه توسط بسیجدانشجویی انجام شد و در سطح نسبتاً گستردهای در دانشگاه صنعتی و دانشگاههای دیگر به منظور دانشجویان علاقهمند اطلاعرسانی شد.
روز یكشنبه مورخ 12 اردیبهشت 89 جلسهای با حضور نیروهای اجرایی و مسئول فرهنگی دانشگاه برای هماهنگی بیشتر صورت پذیرفت و فعالیتهایی كه تا كنون انجام گرقته بود مورد بررسی و درباره آن تصمیمگیری شد.
جلسه ای باحضورمسئولین اجرایی همایش صورت گرفت که دران جلسه وظیفه تمامی کمیته ها مشخص شددرآغاز جلسه معاونت محترم دانشجویی وفرهنگی با رهمنمود های خود به مجلس نور بخشیدند ودرادامه از نظریات حاضرین در راستای هر چه بهتر اجرا شدن همایش استفاده شد وکمیته ها باوظایف خود بیشتر آشنا شدند تصمیم نهایی بر این شد پنج شنبه16 اردیبهشت برگزار شود
سه شنبه 14 اردیبهشتماه، آثار نمایشی و طراحی شده ( نرمافزاری) جهت بازبینی و تایید به امور فرهنگی دانشگاه سپرده و پس از بررسی ، جهت رفع معایب و كاستیهای آن به دانشجویان تحویل داده شد.
طراحی صحنه و آماده سازی سالن اجتماعات توسط اعضای كانون فرهنگی نواندیش در چهارشنبه، شب پیش از آغاز همایش و به مدت چهار ساعت به طول انجامید تا سالن اجتماعات جهت برپایی همایش آمادگی را داشته باشد.
نصب تبلیغات بنر در ابعاد مختلف در سطح دانشگاه از دیگر فعالیتها در زمینه اطلاعرسانی بود كه در سطح دانشگاه خودنمایی میكرد.
اجرای همایش جوان و گوهر عفاف:
پنجشنبه 16 اردیبهشتماه، ساعت 11 صبح ، همایش جوان و گوهر عفاف باحضور دانشجویان و اساتید محترم دانشگاه برگزار شد. این مراسم همزمان با ایام فاطمیه و با هدف ارتقاء فرهنگ حجاب و پوشش اسلامی در سطح دانشگاه برگزار میشد. مراسم با تلاوت قرآن كریم با صدای دلنشین و روحافزای دانشجو یعقوب محمدزاده آغاز شد. پخش كلیپ برنامه بعدی بود كه پس از خواندن متنی توسط مجری، به نمایش در آمد.
میهمان و اولین سخنران برنامه سركار خانم سعادتخواه از كشور روسیه بود. وی كه چند سالی از تشرف او به دین اسلام نمی گذرد درباره حجاب و جایگاه آن در كشور خود، روسیه سخن راند و به بررسی آسیبهایی كه جوامع غربی در این زمینه با آن دست به گریبان هستند، پرداخت. یكی از بخشهای جالب سخنرانی سركار خانم سعادتخواه نحوه تشرف او به اسلام و انتخاب حجاب به عنوان پوشش خود بود.ایشان پس از تحصیلات دانشگاهی وگذراندن مقطع فوق لیسانس ابتدا کمونیست بودند اماپس از تحقیق ومطالعات بسیار بهدین مسیحیت کرویدند وبا سفری که به کشورهای اسلامی از جمله ایران داشتند در خصوص دین اسلام نیز ابتدا دیدگاههای خشن وتوهمی داشتند اما پس از مطالعات وتحقیق کامل به دین اسلام مذهب تشیع گرایش پیدا کردندو درحال حاضر دانشجوی عتوم قرانی در استان قم هستند
در ادامه برنامه برگههایی جهت پرسش از كارشناس همایش بین دانشجویان توزیع شد. دلنوشتهای با محوریت حضرت زهرا(س) یكی از بخشهای دانشجویی بود كه بیشتر به میثاقنامهای می ماند كه با بانوی آب و آیینه حضرت فاطمه زهرا(س) بسته شده بود.
حجتالاسلام سبحانینیا عضو هیئت علمی دانشگاه آشتیان و عضو مركز پاسخگویی به سوالات دینی ، به عنوان كارشناس در دو بخش به صورت سخنرانی و به صورت پرسش و پاسخ به بررسی و جایگاه حجاب در دنیای امروز و كشور ایران پرداخت.تعدادی از سوالات عبارت بودند 1.فلسفه حجاب جیست وچرا بر خانم هاواجب شد 2.با توجه به وضعیت کنونی جامعه آیاچادر محدودیت نیست3.پوشش کامل از دیدگاه اسلام چیست4.مفهوم آرایش وزینت از نظر اسلام چیست
همچنین برگزاری مسابقهای با عنوان " زیباترین جملهای كه درباره بزرگ بانوی اسلام در ذهنتان نقش میبندد چیست" كه جملات دانشجویان شركت كننده حین برگزاری همایش گردآوری و به قید قرعه از بین آثار برگزیده به سه نفر از دانشجویان جوایزی اهدا شد. تهیه بروشور با موضوع حجاب و عفاف از دیگر فعالیتهای جنبی این همایش بود كه در آن مطالبی مناسب و مورد نیاز دانشجویان قرار داشت دراین بخش به دانشجویانی که در این همایش تلاش نموده بودند لوح تقدیر اهدا گردید ودر نهایت بسته هدایای فرهنگی به دانشجویان وکلیه شرکت کنندگان اهدا گردید.
این همایش با پذیرایی از دانشجویان به كار خود پایان داد.
هزینه های مالی
چاپ بنر وتبلیغات:3000000
هزینه سخرانان: 4000000
هزینه پذیرایی: 3000000
هدایا: 3000000
آماده سازی دکور وصحنه:3000000
جمع کل :170000000
در این بخش به دانشجویانی که در این همایش تلاش کرده بودند لوح تقدیر اهدا گردید.
ودر نهایت بسته های فرهنگی به دانشجویان وکلیه شرکت کنندگان اهدا گردید
نتیجه گیری:
برگزاری برنامههایی از این دست و با هدف ارتقاء فرهنگی و فكری دانشجو می تواند آینده روشنی را برای مدیران آینده این سرزمین فراهم سازد كه همانا این روشنی به خود كشور سرایت خواهد كرد. ایجاد كرسیهای فكر و اندیشه و برگزاری صحیح همراه با بینش علمی، اجتماعی، سیاسی كه با تعهد و باورهای دینیمان همسو باشد میتواند در دانشگاهها فضایی پویا برای تربیت روشنفكران متعهد آماده كند و به خاستگاه مقام معظم رهبری(مدظلهالعالی) جامه عمل بپوشاند.
|
جمعه دوم آذر 1403 ساعت 12:11 ق ظ |
آدرس : قم – بلوار سردار شهید خدا کرم( جاده قدیم تهران) تلفن: 36641601-025 فاکس: 36641604 -025 صندوق پستی : 1519-37195 کدپستی: 3718146645 پست الکترونیک: Info.admin@qut.ac.ir |